در روزهایی که رئیس‌جمهور اوکراین، ولودیمیر زلنسکی، برای دیدار با دونالد ترامپ در واشنگتن آماده می‌شود، بحث‌هایی جدی درباره آینده مناطق شرقی اوکراین، دونتسک و لوهانسک، معروف به دونباس، مطرح است. پیشنهاد مبادله یا تحویل این مناطق به روسیه در برابر توقف حملات نظامی، موضوعی است که بسیاری از اوکراینی‌ها آن را خیانت به خاک کشورشان می‌دانند.
از زمان آغاز تجاوزات روسیه به اوکراین در سال ۲۰۱۴، بخش قابل توجهی از دونباس تحت اشغال نیروهای روسی قرار گرفته است و هزاران نفر در نبردها جان خود را از دست داده‌اند. این مناطق به علت منابع معدنی و صنایع مختلف اهمیت زیادی دارند و برای مردم و تاریخ اوکراین، نمادی از هویت ملی و مقاومت به شمار می‌آیند.
با این حال، فشارهای جنگ و خستگی عمیق در جامعه باعث شده که برخی مردم به پایان درگیری‌ها حتی با از دست دادن زمین‌ها بیندیشند. نظرسنجی‌ها نشان می‌دهد بیش از ۷۵٪ افراد مخالف واگذاری سرزمینی به روسیه هستند، اما همچنین بسیاری از مردم خواستار تضمین‌های امنیتی جدی هستند که بتواند حملات آتی روسیه را متوقف کند.
مسئله حقوقی تحویل رسمی این مناطق نیز پیچیده است؛ چنین تصمیمی نیازمند تصویب در پارلمان و برگزاری همه‌پرسی است که هنوز روند مشخصی برای آن تعریف نشده است. در حالی که دولت اوکراین بر حفظ تمامیت ارضی تاکید دارد، احتمال توافق‌های غیررسمی یا کنترل موقت به‌عنوان راه‌حلی دشوار و پرمعنا دیده می‌شود.
این شرایط زلنسکی را در یک دوراهی سخت قرار داده است؛ میان دفاع از سرزمین‌های تحت کنترل و نجات جان انسان‌ها از یک سو و تحمل رنج‌های مردم و حفظ کشور از سوی دیگر. ملاقات پیش‌رو با ترامپ می‌تواند الگویی برای آینده روابط و مذاکرات باشد، به ویژه با توجه به اظهارنظرهای تازه رئیس‌جمهور آمریکا در زمینه ارائه تضمین‌های امنیتی به اوکراین.
در نهایت، بحث بر سر دونباس، تنها مسئله خاک و سرزمین نیست بلکه مساله هویت، امنیت و سرنوشت میلیون‌ها انسان است که سال‌ها در میان جنگ و اجبار به مهاجرت زندگی کرده‌اند.
